تاریخچه چوب در ایران

تاریخچه استفاده از چوب در ایران : انسان ها تقریبا از همان ابتدای پیدایش از چوب برای ساخت سلاح ها، سرپناه ها و….استفاده می‌کردند. در کشور ما ایران از چوب برای خانه سازی و …از قرن ها قبل از مهاجریت آریایی ها استفاده می‌کردند. تنها یک لوح کشف شده در شوش نشان می‌دهد که ایرانیان از 3000 سال قبل از میلاد چوب را برای ساخت نردبان و چرخ گاری ها و…به وفور به کار می‌بردند.
تاریخچه استفاده از چوب در ایران باستان
با مطالعه کتاب های گزنفون و هرودوت و کنت کورث استنباط می‌شود، استفاده از چوب در دوره‌ی هخامنشیان -۳۳۰ تا ۵۵۰ ق.م – بسیار مرسوم و متداول بوده است. گرنفون تنها در یک نمونه به سلاح های ارتش ایران اشاره می‌کند و اینکه چگونه با ارابه های چوبی و کمان ها توانستند ساراد را فتح کنند. کشتی های ارتش ایران نیز در جهان آن دوره بسیار مشهور بوده اند. اما در کنار ادوات رزم ایرانیان از چوب برای ساخت وسایل کشاورزی مانند گاو آهن نیز بهره می‌بردند.
پایتخت ایرانیان تخت جمشید نیز از چوب ساخته شده بود که در آتش سوزی بزرگ حمله اسکندر از بین رفت. به کارگیری چوب ها در معماری ساختمان ها در دوره اشکانیان نیز رونق داشته است و برای ساخت سقف های کاخ ها و .. از چوب سدر لنبانی بسیار استفاده می‌شده است. در دوره ساسانی برای ساخت گنبد های ابنیه از مقدار زیادی چوب و الوار برای نظم بخشیدن و مستحکم تر کردن سازه ها بهره می‌بردند.

استفاده از چوب پس از اسلام
پس از اسلام نیز به کار گیری چوب در ساخت و ساز رونق داشت از درب مساجد گرفته تا کار های هنری ( منبت کاری ) و…. در دوره‌ی سلجوقی نیز نه تنها استفاده از چوب در هنر و صنعت آن زمان مرسوم و متداول بوده بلکه به تزیین آن نیز توجه خاصی می‌شده است. از بررسی دو قطعه از یک منبر که ساخت قرن دوازدهم میلادی – اواخر دوره‌ی سلجوقی – است و هم اینک در موزه‌ی متروپوليتن نگهداری میشود، استنباط میشود در دوره‌ی مذکور تزیین چوب با گل و بوته – چیزی شبیه به منبت کاری فعلی رواج داشته است.
یکی از معروف ترین اثار چوبی دوره تیموریان نیز منبر مسجد نایین است که در سال 700 قمری ساخته شده و دارای طرح برگ ها و اشکال هندسی مختلفی است.گفتنی است که در عصر تیموریان، شیوه‌ی کار صنعتگران و هنرمندان آثار چوبی در دوره‌ی ایلخانی ادامه مییابد. در دوره صفویه نیز صنعت چوب ایران به رونق خودش خصوصا در منبت کاری ادامه می‌دهد اما بیشتر نمونه های باقی مانده متعلق به مساجد و مکان های مذهبی است.
دوره های افشاریه زندیه و قاجار اما برای صنعت چوب ایران رونقی را در پی نداشتند. تنها از این دوره یک جفت کنده کاری بسیار معروف متعلقه به عمارت چهل ستون در موزه متروپلیس نگه داری می‌شود.
مصرف چوب در ایران
امروزه ایران به طور تقریبی در سال بالغ بر ۵ میلیون متر مکعب چوب مصرف می‌کند. بخش عمده این چوب از کشور روسیه وارد می‌شود که دارای جنگل های پهناور بوده و با سیاست های درست اقدام به قطع درختان و کاشت ۳ درخت به ازای هر مورد قطع شده می‌کند. این کشور بیش از ۸ برابر مساحت ایران جنگل دارد ! و از بزرگترین عرضه کننده چوب در جهان به شمار می‌رود.

چوب